Tìm hiểu về kiệt tác cơ khí nhà Audemars Piguet, chiếc Royal Oak trứ danh với tính năng Tourbillon đỉnh cao trong bộ vỏ siêu mỏng.
Audemars Piguet là một trong số những “đại thụ” trong ngành chế tác đồng hồ, khai sinh tại làng Le Brassus, Vallée de Joux của Thụy Sĩ từ năm 1875 bởi hai nghệ nhân Jules Louis Audemars và Edward Auguste Piguet. Đến nay, thương hiệu AP đã 145 năm tuổi, trải qua rất nhiều thăng trầm cũng như các biến cố lịch sử nhưng vẫn là cty “cha truyền con nối” duy nhất còn lại trong ngành đồng hồ và vẫn được sở hữu bởi chính gia đình của hai nhà sáng lập là Audemars và Piguet (thế hệ thứ 4).
Trong 145 năm qua, thương hiệu AP đã làm rung chuyển ngành nghệ thuật chế tác đồng hồ đỉnh cao (Haute Horlogerie) và dẫn đầu ngành chế tác đồng hồ với một trong “tứ đại phức tạp” luôn luôn có trong từ điển của những người sành chơi đồng hồ (Connoisseur) đó chính là bộ máy Tourbillon.
Liệu cơ chế Tourbillon có giúp cho Royal Oak thêm phần cuốn hút hay sẽ chẳng cần thiết?
Tourbillon là cơ chế có nhiều tranh cãi, dù được ca ngợi vì độ phức tạp hay cho rằng không cần thiết, điều này phụ thuộc vào mỗi cá nhân. Audemars Piguet Royal Oak vốn đã được thế giới tôn vinh như một biểu tương đương đại, vậy liệu cơ chế Tourbillon có giúp cho Royal Oak thêm phần cuốn hút hay sẽ chẳng cần thiết?
Về mặt lý thuyết, đây là sự kết hợp tối thượng giữa một thiết kế huyền thoại với một cơ chế siêu phức tạp. Ta cùng trở lại những năm đầu của thập niên 70 của thế kỷ trước, thời điểm mà ngành chế tác đồng hồ cơ Thuỵ Sĩ đang chết mòn vì khủng hoảng đồng hồ chạy pin của Nhật Bản thì hầu hết các thương hiệu đều trong tình cảnh ngàn cân treo sợi tóc khi chưa tìm ra hướng đi nào. Đứng trên ngã rẽ của định mệnh, Audemars Piguet – một trong những nhà sản xuất đồng hồ cơ truyền thống lâu đời nhất tại Thuỵ Sĩ lúc bấy giờ đã được khoảng 100 năm tuổi, liên tục có đồng hồ xuất xưởng và đã sống sót qua cuộc đại suy thoái kinh tế thế giới cũng như hai cuộc chiến tranh thế giới.
Với sự từng trải như vậy, Audemars Piguet đã quyết định không khuất phục trước đồng hồ quartz mà gây chấn động bằng việc sản xuất ra chiếc đồng hồ bằng thép Royal Oak thật sắc sảo, góc cạnh, trông không hề giống bất kì thiết kế nào trước đó và với mức giá gấp 10 lần mặt bằng chung lúc bấy giờ. Giới mộ điệu thời đó cũng có những phản ứng trái chiều, người khen kẻ chê nhưng nhìn chung thiết kế mới với những chiếc đinh ốc trên viền bezel thoả mãn thị giác của thời đại và cỗ máy siêu mỏng rất thanh lịch.
Biểu tượng đồng hồ thế giới đương đại Royal Oak ra đời năm 1972
“Phù Thủy” thiết kế Gerald Genta – Cha đẻ thực hiện thiết kế Royal Oak đã chia sẻ: thiết kế này lấy cảm hứng từ chiếc mũ bảo hiểm thợ lặn truyền thống và cái tên Royal Oak được lấy theo tên của chiếc chiến hạm mang tên Royal Oak của Thủy Quân Hoàng Gia Anh (The Royal Navy) cũng được đặt tên theo “Cây sồi Hoàng Gia Anh” từng cứu mạng vua Charles đệ Nhị lẩn trốn sau thất bại tại trận chiến Worcester vào năm 1651. Một điểm thú vị khi đây cũng chính là chiếc chiến hạm thứ 08 của Thủy Quân Hoàng Gia Anh lại tương ứng với 08 chiếc đinh ốc lục giác trên niềng đồng hồ.
Những gì Audemars Piguet đã làm lúc đó là một canh bạc được ăn cả ngã về không. Và Audemars Piguet đã thành công, đó là một cú hit, một bàn thắng vàng trong những phút bù giờ cuối trận bóng. Royal Oak trở thành là một biểu tượng của sự thành công mà ta sẽ bắt gặp nó trên tay của những đại gia trên du thuyền đậu tại cảng Hercule ở Monaco. Nếu bạn đeo một chiếc Royal Oak, điều đó chứng tỏ bạn không chỉ đủ tiềm lực tài chính mà cả thời gian để tìm hiểu và đánh giá về ý nghĩa của biểu tượng này trong dòng chảy của đồng hồ đương đại.
Royal Oak Tourbillon Extra-thin Ref.#26510OR.OO.1220OR.01
Vậy ta có thể kết luận được Royal Oak là chiếc đồng hồ siêu phẩm, nhưng còn cơ chế Tourbillon thì sao? Đầu tiên, cơ chế này còn không phải là một chức năng của chiếc đồng hồ. Tức là không giống như Lịch Vạn Niên để chỉ năm nhuận hay Minute Repeater để điểm chuông, bạn cũng không tương tác được với Tourbillon như là chức năng siêu phức tạp Split Second Chronograph dù nó rất nổi bật ngay trên mặt đồng hồ. Vâng, mức độ nổi bật tới mức đánh cắp một khoảng không nhỏ trên bề mặt hoạ tiết Tapisserie tuyệt đẹp của chiếc Royal Oak. Nếu bạn không thấy quen thuộc với chuyển động của đồng hồ cơ, những gì bạn thấy ở Tourbillon chính là cơ chế escapement của bộ máy. Bộ phận mà tạo nên âm thanh tik tok để ngăn tất cả năng lượng của bộ cót được nhả ra cùng một lúc. Trái tim của bộ escapement chính là balance wheel, dao động tiến và lùi, điều đỉnh tốc độ của kim chỉ giờ trên mặt đồng hồ.
Ta cùng trở lại thời kỳ trước khi có đồng hồ đeo tay, khi mà đồng hồ còn quá to để có thể đeo trên cổ tay và phải để ở trong túi áo hoặc túi quần. Bộ phận balance wheel đó phải nằm lệch nghiêng theo đáy túi, phải làm việc cật lực để chống lại sự bất thăng bằng của trọng lực trái đất. Nên một nghệ nhân chế tác đồng hồ huyền thoại Abraham-Louis Breguet, có thể bạn đã nghe quen quen, vâng đó chính là ông tổ của thương hiệu Breguet. Cùng với người bạn than John Arnold, cả hai đã phát minh ra cơ chế đặt bộ phận escapement trong một cái lồng mà nó xoay liên lục, do đó truyền tải hiệu ứng bất thăng bằng của trọng lực lên balance wheel và đào thải hiệu ứng của đó. Một ý tưởng tuyệt vời và vô cùng phức tạp.
Kể khi ra đời cho tới nay,Tourbillon đã có nhiều biến thể với nhưng hầu hết những chiếc đồng hồ có Tourbillon đều có giá trị cao hơn nhiều so với những cỗ máy thông thường. Lý do chính là độ hiếm có, kỹ thuật chế tác phức tạp và độ hoàn thiện tỉ mỉ đỉnh cao, những chi tiết của hệ thống Tourbillon phức tạp và được các nghệ nhân hoàn thiện tỉ mỉ, chuyển động như một vũ trụ thu nhỏ trên cổ tay chủ nhân. Có thể nói hệ thống Tourbillon là một trong những đột phá lớn nhất trong nghệ thuật chế tác đồng hồ đỉnh cao trên thế giới.
Chiếc đồng hồ Tourbillon mỏng nhất thế giới được ra mắt bởi Audemars Piguet năm 1986.
Năm 1986, AP cho ra mắt chiếc đồng hồ Tourbillon mỏng nhất thế giới với độ dày vỏ chỉ 5,5mm, lồng tourbillon được làm từ hợp kim titanium và cũng là chiếc đồng hồ đầu tiên trên thế giới có hệ thống Tourbillon được mang ra mặt trước của đồng hồ nhằm tôn lên vẻ đẹp của cỗ máy này. Kể từ đó, AP đã mở đầu xu hướng phô trương cấu tạo hệ thống Tourbillon của ngành nghệ thuật chế tác đồng hồ đỉnh cao. Tiếp bước với việc kết hợp với những thiết kế đồng hồ truyền thống và tinh tế, gần 30 năm sau AP đã ra mắt đồng hồ Royal Oak Tourbillon Extra-thin, một di sản của của chiếc Tourbillon đầu tiên đồng thời kế thừa thiết kế kinh điển Royal Oak huyền thoại của AP, đây cũng chính là chiếc đồng hồ mẫu mực cả về truyền thống lẫn sự đổi mới trong ngành chế tác đồng hồ Thụy Sĩ.
Sự thật là thêm Tourbillon vào là một thách thức vì cỗ máy cần phải mỏng gọn để có thể nằm vừa trong bộ vỏ 8,85mm. Chiếc Royal Oak Tourbillon Extra Thin phải hy sinh sự hiện diện của chiếc kim giây, chức năng ngày và thay bằng cỗ máy 2924 lên giây bằng tay có khả năng dự trữ năng lượng tới 70 giờ. Bộ máy cấu thành từ 216 chi tiết được hoàn thiện bằng tay nằm trong tổng hoà độ dày chỉ vỏn vẹn có 4,46mm – khiến nó trở thành một trong những chiếc đồng hồ tourbillon mỏng nhất trên thị trường – được thiết kế và chế tạo với mục đích dung hòa giữa sự tinh tế và ổn định.
Liệu một lổ hổng trên bề mặt bất khả xâm phạm liệu có làm chàng David của Michelangelo mất cân đối, một vết loang liệu có làm cho nàng Mona Lisa kém sắc? Một lổ khoét trên bề mặt Tapisserie có làm cho chiếc Royal Oak mất đi tính biểu tượng? Lịch sự mà nói, đó không phải là một lỗ khoét mà trong đó có cơ chế siêu phức tạp Tourbillon.
Vẻ đẹp của cỗ máy Tourbillon trên mặt đồng hồ Tapisserie trứ danh của Audemars Piguet
Xin trở lại thập niên 90 một lát, khi mà tourbillon là điều kiện cần có của một chiếc đồng hồ Haute Horlogerie, các nhà sản xuất lại đặt nó ở mặt sau của chiếc đồng hồ, và chỉ có thế. Nhưng tại sao lại đặt một cơ chế phức tạp tăng độ chính xác của bộ máy ở mặt sau mà ta không thể chiêm ngưỡng nó tận tuỵ làm việc cho bộ máy. Nên các thương hiệu bắt đầu ghi chữ “Tourbillon” lên trên dial của chiếc đồng hồ, tương tự như việc bạn vào club với chìa khoá của chiếc Ferrari. Và đó là tiền đề để Audemars Piguet đưa cơ chế Tourbillon lên mặt trước thông qua một lỗ khoét. Nếu cơ chế Tourbillon không đóng góp nhiều chức năng nhưng thật đẹp, ta nên được quyền chiêm ngưỡng nó. Khoét lỗ hay không, nàng Mona Lisa chắc chắn cũng sẽ chẳng đẹp nếu bày úp mặt vào tường.
Nếu Royal Oak là một biểu tượng đỉnh cao của sự thành công vì dám làm điều khác biệt, việc thêm vào một cơ chế siêu phức tạp lại càng làm cho giá trị của chiếc Royal Oak được cộng hưởng. Trong một căn phòng tràn ngập những người đeo Royal Oak, thì chiếc Royal Oak Tourbillon Extra Thin là chiếc “Royal Oak” của những chiếc Royal Oak khác. Và nếu bạn không tin điều này ư, thử đi đến bất kì Audemars Piguet Boutique nào xem, tất cả đã được đặt trước.
Mỗi chi tiết trên bộ vỏ đều được đánh bóng thủ công tỉ mỉ
Sẽ là một sự thiếu sót rất lớn nếu không nhắc tới sự tỉ mỉ và tinh tế của kỹ thuật hoàn thiện chiếc đồng hồ Royal Oak này, với kỹ thuật Chamfering – “vát cạnh đánh bóng” có mặt trên hầu hết trên từng linh kiện của AP. Phải mất tối thiểu 10 giờ đồng hồ thực hiện việc đánh bóng hoàn toàn bằng tay với 162 góc cạnh đánh bóng khác nhau trên vỏ và dây kim loại của đồng hồ bởi các bậc thầy chế tác đồng hồ AP. Kết quả đó chính là một kiệt tác trong nghệ thuật chế tác đồng hồ đỉnh cao “Haute Horlogerie. Thật vậy, dù kỹ thuật hoàn thiện vỏ và dây kim loại của đồng hồ Royal Oak ngay cả trên bản thép cũng đã khiến cho chiếc đồng hồ trở nên phản chiếu ánh sáng một cách rực rỡ hơn hết, giờ đây, với phiên bản Vàng hồng này, chỉ cần xoay cổ tay với chiếc đồng hồ Royal Oak Tourbillon Extra-Thin và để ánh sáng tôn lên vẻ đẹp của chiếc đồng hồ, đó chính là nghệ thuật hoàn thiện đồng hồ đỉnh cao của Audermars Piguet.
Chiếc Royal Oak Tourbillon Extra-thin hiện tại là chiếc duy nhất được The Hour Glass S&S phân phối tại Việt Nam. Chiếc đồng hồ này đã chính thức được AP đưa vào bộ sưu tập Di Sản (Legacy) và đã ngừng sản xuất, càng làm cho những người sành chơi đồng hồ khao khát sở hữu chiếc đồng hồ này trong bộ sưu tập của mình.
