Trước khi cái tên Bugatti trở thành biểu tượng đỉnh cao của tốc độ và nghệ thuật chế tác và trước cả khi Type 35 oanh tạc đường đua với hàng nghìn chiến thắng vang dội, mọi thứ bắt đầu từ một tầng hầm nhỏ ở Cologne – nơi Ettore Bugatti, trong sự im lặng của kim loại và đam mê, đã tạo nên mẫu xe đầu tiên mang ADN thuần khiết của ông: Type 10.
Giấc mơ bắt đầu từ tầng hầm
Năm 1907, Ettore Bugatti đang làm việc tại Gasmotoren-Fabrik Deutz ở Cologne với chức danh Giám đốc sản xuất. Nhưng vị trí này không thể kiềm giữ khát vọng sáng tạo mãnh liệt của ông: không đơn thuần gói gọn trong cơ khí mà là sự hợp nhất giữa nghệ thuật và tốc độ. Và vì thế, trong tầng hầm ngôi biệt thự tại Cologne-Mülheim, ông bắt đầu một dự án mật: thiết kế và lắp ráp chiếc xe của riêng mình, cũng là tiền đề cho tất cả những gì Bugatti có ngày nay.
Không giống những cỗ máy đua cồng kềnh phổ biến thời ấy vốn sử dụng động cơ 4 đến 12 lít, nặng nề và khó kiểm soát, Ettore hình dung một cỗ xe nhẹ, linh hoạt, mạnh mẽ và đặc biệt là đảm bảo tính thẩm mỹ. Một cỗ máy “Pur Sang” đúng nghĩa: thuần chủng, gọn gàng và không thỏa hiệp.
Được biết đến với cái tên Petit Pur-Sang, chiếc Bugatti Type 10 mang trong mình những đặc điểm kỹ thuật đi trước thời đại. Khung xe nhẹ, thân xe làm từ hợp kim nhôm, trọng lượng chỉ khoảng 365kg số đáng kinh ngạc nếu đặt cạnh các mẫu xe đua cùng thời. Dưới nắp ca-pô là động cơ 4 xi-lanh 1.2 lít, trục cam trên đầu (OHC), sử dụng trục truyền các-đăng và ly hợp đa đĩa vốn là những yếu tố kỹ thuật tiên tiến ở thời điểm đó.
Với công suất 10 – 12 mã lực, chiếc xe có thể đạt tốc độ khoảng 80 km/h không quá ấn tượng theo tiêu chuẩn hiện tại, nhưng vượt trội nếu xét trong bối cảnh đầu thế kỷ 20, đặc biệt khi kết hợp với khung xe nhẹ và phân bổ trọng lượng lý tưởng.
Nhưng có lẽ điều làm nên khác biệt lớn nhất là tư duy thiết kế. Với Ettore, một chiếc xe không chỉ cần nhanh mà nó còn cần phải đẹp. Type 10 gọn gàng, hài hòa, thân xe phẳng và tuyến tính, không có chi tiết thừa thãi. Đây không chỉ là một cỗ máy mà là một tác phẩm điêu khắc chuyển động.
Từ thử nghiệm đến biểu tượng
Type 10 chưa bao giờ được sản xuất thương mại, thế nhưng nó là bản nháp hoàn hảo cho Type 13 – chiếc xe đầu tiên chính thức mang tên Bugatti, được sản xuất tại nhà máy Molsheim từ năm 1910. Và từ đó, câu chuyện huyền thoại của Bugatti thật sự bắt đầu.
Type 13, với tinh thần “nhẹ, nhanh, đẹp” kế thừa từ Type 10, nhanh chóng chứng minh giá trị qua chiến thắng tại Grand Prix de la Sarthe năm 1911. Từ hạt mầm ban đầu là Type 10, Ettore đã xây dựng nên một hệ sinh thái kỹ thuật mà đỉnh cao chính là mẫu xe đua lừng danh nhất thế giới Type-35 với hơn 2.000 chiến thắng trong giai đoạn 1920–1930.
Với một trái tim thủy chung, Type 10 không biến mất mà được Ettore giữ bên mình nhiều năm. Chiếc xe theo ông về Bordeaux khi chiến tranh nổ ra năm 1939, được phục chế nhiều lần, có thời điểm sơn bạc, khung cam, được gọi bằng những cái tên thân mật như la baignoire (bồn tắm) hay le homard (tôm hùm). Nó không còn là một mẫu xe mà là kỷ vật thiêng liêng, là chương mở đầu của một huyền thoại.
Bugatti ngày nay vẫn giữ vững triết lý của Ettore: “Không gì là quá đẹp, và không gì là quá đắt.” Từ Veyron đến Chiron, từ Bolide đến Tourbillon – tất cả đều mang trong mình tinh thần kỹ thuật đỉnh cao hòa quyện cùng thẩm mỹ độc tôn. Nhưng để hiểu rõ điều đó có nghĩa gì, ta phải nhìn về khởi điểm.
Type 10 là nơi Bugatti bắt đầu, nơi người đàn ông độc hành ấy không chấp nhận giới hạn của công việc làm thuê mà chọn cách viết lại chuẩn mực bằng chính tay mình. Trong ánh sáng mờ của tầng hầm Cologne, một huyền thoại được khai sinh mà không có tiếng trống kèn, không cần ngân sách triệu đô, chỉ cần đam mê cháy bỏng, trí tuệ cơ khí và một cảm quan nghệ thuật vượt thời gian.
