Giữa những ngọn đồi lượn sóng thơ mộng của vùng Collio ở Đông Bắc nước Ý, một cuộc cách mạng thầm lặng nhưng đầy sức nặng đang diễn ra. Ba thập kỷ sau khi những chai rượu vang trắng đầu tiên được lên men cùng vỏ nho xuất hiện tại đây, tổ chức Consorzio Tutela Vini Colli (đơn vị giám sát các loại vang mang chỉ định DOC) đã chính thức thông qua một quyết định mang tính lịch sử: với 72% đồng thuận, rượu vino vỏ nho hay còn gọi là vino macerato, từng được thế giới biết đến là “orange wine”, sẽ trở thành một danh mục riêng trong hệ thống phân loại chính thức của vùng.
Đây không chỉ là cú bắt tay giữa truyền thống và hiện đại, mà còn là một bước tiến quan trọng trong việc định danh và minh bạch hóa thông tin cho người tiêu dùng. Quan trọng hơn, quyết định này một lần nữa khẳng định vị thế tiên phong của Collio – chiếc nôi hiện đại của dòng rượu vang cam đang được yêu chuộng trên toàn cầu. Tuy nhiên, chính trong khoảnh khắc được công nhận ấy, không ít người yêu vang cam lại bắt đầu lo ngại: phải chăng sự chuẩn hóa sẽ khiến nét hoang dại, tự do và đầy cá tính vốn là linh hồn của dòng vang này bị đánh mất?
Nghệ Thuật Ủ Vang Cam Từ Vùng Collio
Với lịch sử đầy những thử nghiệm táo bạo, Collio từ lâu đã là mảnh đất của những tâm hồn phiêu lưu trong giới làm rượu. Cách đây ba mươi năm, hai nhà sản xuất Joško Gravner và Stanko Radikon đã quyết định quay lưng với kỹ thuật sản xuất vang trắng hiện đại để trở lại phương pháp ủ vỏ nho truyền thống, bắt đầu với giống Ribolla Gialla bản địa. Hành động này được xem là cột mốc khởi đầu cho sự phục hưng của rượu vang cam, một dòng vang từng phổ biến trong nhiều thế kỷ trước khi dần biến mất cùng với làn sóng cơ giới hóa vào thế kỷ 20.
Thế nhưng, cái giá cho sự tiên phong ấy không hề rẻ. Khi ấy, họ bị từ chối quyền sử dụng nhãn hiệu DOC Collio vốn là biểu tượng danh giá của vùng và buộc phải đóng chai dưới tên gọi IGP Venezia hay đơn thuần là Vino Bianco, hoàn toàn không gắn liền với danh tính địa phương.
Mãi đến hôm nay, sau nhiều năm kiên trì và nỗ lực, những người làm rượu vang cam ở Collio cuối cùng cũng được xướng tên. Theo định nghĩa mới, rượu vang cam sẽ được xác lập là dòng rượu trải qua tối thiểu bảy ngày lên men cùng vỏ nho, với yêu cầu kỹ thuật chặt chẽ về màu sắc và độ axit bay hơi có thể lên đến 1.2 mg mỗi lít, tương đương với các tiêu chuẩn áp dụng cho rượu vang đỏ.
Danh mục mới này không chỉ giúp chuẩn hóa quy trình đánh giá chất lượng rượu trong hệ thống DOC, mà còn xóa bỏ rào cản lâu nay trong việc ghi nhãn – một trở ngại lớn đối với người tiêu dùng vốn luôn tìm kiếm thông tin rõ ràng.
Con Đường Đến Sự Công Nhận
Để đảm bảo chất lượng và sự nhất quán, tất cả các chai rượu vang cam thuộc danh mục mới đều phải trải qua quá trình thử nếm bắt buộc trước khi được cấp chứng nhận. Theo bà Zamaro, quy trình đánh giá này thường kéo dài từ ba đến bốn năm như một minh chứng cho nỗ lực nghiêm túc của vùng trong việc đưa sản phẩm đặc biệt này vào dòng chảy chính thống của thế giới rượu vang.
Ngày nay, không chỉ các nhà sản xuất độc lập mà cả những tên tuổi lớn trong vùng cũng đang thử sức với dòng vang cam, khiến cho làn sóng này ngày một lớn mạnh. Việc đề xuất danh mục rượu vang cam được thông qua với 97% đồng thuận là minh chứng cho tinh thần đoàn kết của Collio trong hành trình đổi mới dựa trên truyền thống.
