Khi ánh hào quang bên ngoài của một món trang sức hay chiếc đồng hồ dần lắng xuống, điều còn lại chính là câu hỏi: chúng được tạo ra như thế nào? Sự sang trọng ngày nay không chỉ nằm ở vẻ đẹp, mà còn ở tính minh bạch, đạo đức và trách nhiệm xã hội đằng sau mỗi thiết kế. Trong bối cảnh thị trường và người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến yếu tố bền vững, ngành đồng hồ và trang sức đang phải đối mặt với những áp lực chưa từng có, từ môi trường, nhân quyền đến chuỗi cung ứng
Cái giá không nhỏ cho tài nguyên hiếm
Hầu hết các nhà chế tác phụ thuộc vào vàng và kim cương – những nguyên liệu vốn được khai thác từ các khu vực như châu Phi, Nam Mỹ hay Australia. Tuy nhiên, quá trình khai thác khoáng sản không hề “lấp lánh” như những gì thành phẩm thể hiện. Việc sử dụng lượng nước khổng lồ, phát thải khí nhà kính và chất thải độc hại đang gây ra hệ quả nghiêm trọng cho môi trường. Biến đổi khí hậu cũng đang khiến việc khai thác gặp nhiều rủi ro hơn: một số mỏ có nguy cơ bị ngập nước, trong khi các mỏ khô cạn đang đối mặt với sa mạc hóa.
Không dừng lại ở đó, phía sau vẻ ngoài tráng lệ của các nguyên liệu quý là một thực tế nhức nhối về điều kiện lao động. Ở nhiều nơi, người lao động (bao gồm cả trẻ em) vẫn phải làm việc trong điều kiện thiếu an toàn, không được bảo vệ pháp lý. Các vấn đề như bệnh truyền nhiễm, lao phổi và kiệt sức vẫn đang âm thầm diễn ra tại các khu vực khai thác.
Đã đến lúc các thương hiệu hành động
Trước sức ép từ cả khách hàng và nhà đầu tư, các thương hiệu buộc phải thay đổi cách vận hành. Nhiều nhà chế tác đã bắt đầu sử dụng vàng tái chế và kim cương nhân tạo như một giải pháp thay thế. Tuy nhiên, nguồn nguyên liệu này vẫn còn hạn chế và đắt đỏ. Theo chuyên gia Rajarshi Ray, để tiến đến sự bền vững thực sự, các thương hiệu cần tích hợp tư duy này vào toàn bộ mô hình kinh doanh, chứ không chỉ dừng lại ở các chiến dịch CSR mang tính hình thức.
Sự chuyển mình này không chỉ vì áp lực xã hội, mà còn để đảm bảo tính ổn định dài hạn. Biến đổi khí hậu và thiên tai có thể làm gián đoạn chuỗi cung ứng, tăng rủi ro tài chính và khiến doanh nghiệp mất niềm tin từ khách hàng. Nhà đầu tư hiện nay cũng đang ưu tiên những thương hiệu có chiến lược bền vững rõ ràng và minh bạch trong chuỗi cung ứng.
Một trong những thách thức lớn nhất hiện nay là việc quản lý lỏng lẻo tại các quốc gia khai thác khoáng sản. Nhiều khu vực vẫn chưa có hệ thống pháp lý chặt chẽ, dẫn đến tình trạng khai thác trái phép tràn lan. Không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng nguyên liệu, các hoạt động này còn thúc đẩy sự phát triển của tội phạm và tham nhũng.
Sự thiếu minh bạch trong chuỗi cung ứng không chỉ khiến người tiêu dùng mất lòng tin, mà còn khiến các thương hiệu khó kiểm soát nguồn gốc sản phẩm – một yếu tố đang ngày càng được khách hàng cao cấp đặt lên hàng đầu.
Trước thực trạng này, các thương hiệu cần thể hiện cam kết rõ ràng: từ việc chọn nguồn nguyên liệu có trách nhiệm, đảm bảo điều kiện lao động cho nhân công, đến việc hợp tác cùng các tổ chức bảo vệ môi trường. Những thay đổi dù nhỏ như sử dụng bao bì tái chế, công bố báo cáo bền vững định kỳ đều góp phần tạo nên chuyển động lớn.
Ngành đồng hồ và trang sức đang bước vào một kỷ nguyên mới, nơi giá trị không chỉ nằm ở thiết kế hay độ chính xác, mà còn ở khả năng hòa hợp với thiên nhiên và cộng đồng. Sự sang trọng bền vững không còn là lựa chọn, mà là yếu tố sống còn để tồn tại trong tương lai. Khách hàng đang ngày càng quan tâm đến tính minh bạch, và họ có quyền đòi hỏi sản phẩm không chỉ đẹp mà còn đảm bảo yếu tố đạo đức. Ngành chế tác, nếu muốn bảo tồn di sản và duy trì vị thế, cần hiểu rằng thời gian không chỉ đo bằng kim giây mà còn bằng những bước đi hướng tới tương lai bền vững.
