Tháng Tư năm nay, khi Tổng thống Trump công bố mức thuế quan đối ứng lên tới 31% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Thụy Sĩ, cả ngành đồng hồ cao cấp như bị dội một gáo nước lạnh. Giữa không khí lấp lánh và hào nhoáng tại Watches and Wonders Geneva, những nhà chế tác lừng danh và các nhà bán lẻ độc lập đã phải đối mặt với viễn cảnh nghiệt ngã: thị trường lớn nhất thế giới – Hoa Kỳ – đang dần khép cửa.
Và khi ngành chưa kịp điều chỉnh để thích ứng với mức thuế tạm thời 10% trong 90 ngày, thì đến đầu tháng Tám, cú sốc mới lại ập tới: thuế nhập khẩu chính thức tăng vọt lên 39%, một trong những mức thuế cao nhất trên toàn cầu. Nếu như 31% đã khiến giới kinh doanh đồng hồ “mất ngủ”, thì con số 39% đang khiến toàn bộ hệ sinh thái phải bước vào chế độ phản ứng khẩn cấp.
“Mức thuế này thay đổi hoàn toàn cách chúng tôi kinh doanh” – Chris Daaboul, nhà sáng lập EsperLuxe tại Boston chia sẻ. “Vấn đề không còn là ‘ai chịu phần nào’ mà là ‘liệu thị trường có sống sót nổi với mức giá này hay không”?
Trong thời gian tạm hoãn, mỗi thương hiệu có cách ứng xử khác nhau. Một số chia sẻ biên lợi nhuận để hỗ trợ đại lý, số khác phân bổ lại chi phí trong chuỗi phân phối. Nhưng đối với nhiều nhà bán lẻ độc lập, việc chuyển gánh nặng chi phí cho người tiêu dùng là điều không thể tránh khỏi.
Cuộc khủng hoảng đa phương
Việc tăng thuế xuất hiện giữa thời điểm mà ngành đồng hồ đã phải căng mình đối phó với nhiều áp lực: đồng đô la Mỹ suy yếu, đồng franc Thụy Sĩ mạnh lên, và giá vàng ở mức cao kỷ lục. Steven Holtzman, Phó Chủ tịch CD Peacock tại Chicago nhận xét: “Đây là một cơn bão thật sự: giá tăng, lợi nhuận giảm, và cuối cùng chẳng ai được lợi từ việc này”.
Ông Holtzman cho rằng nếu thuế suất 39% được duy trì, nhiều thương hiệu có thể tạm thời cắt giảm phân bổ hàng cho thị trường Mỹ và chuyển hướng sang các quốc gia khác ít rào cản hơn. Với chính sách kiểm soát nguồn cung chặt chẽ của các thương hiệu lớn, đặc biệt là trong bối cảnh nhu cầu toàn cầu vẫn đang ổn định, đây là kịch bản hoàn toàn khả thi.
Thị trường thứ cấp: Cơ hội hay cạm bẫy?
Thị trường đồng hồ đã qua sử dụng đang tận dụng thời điểm để tỏa sáng. Các nhà phân phối như European Watch Company hay SwissWatchExpo đều ghi nhận lượng truy cập và đơn hàng tăng đáng kể, khi khách hàng e ngại việc mua sắm từ các kênh chính ngạch.
“Tôi không phải xử lý hải quan, không phải lo hàng hóa tăng giá giữa chừng khi đang vận chuyển” – Joshua Ganjei – CEO của European Watch Company – giải thích. “Khách hàng chỉ cần mua từ tôi và nhận hàng ngay hôm sau. Không có chuyện rủi ro hay bất ngờ.”
Tuy nhiên, chính họ cũng cảnh báo rằng nếu thuế cao tiếp tục kéo dài, lượng hàng tồn kho trên thị trường thứ cấp sẽ cạn dần. Khi giá bán tăng quá mức, cầu sẽ giảm, còn nguồn cung – vốn phụ thuộc vào vòng quay sở hữu đồng hồ – cũng sẽ bị nghẽn.
“Hiện tại thì ổn, nhưng nếu 6 tháng nữa vẫn giữ mức thuế này thì chúng tôi sẽ gặp khó khăn trong việc tìm nguồn hàng” – Eugene Tutunikov, CEO của SwissWatchExpo, nhận định.
Một hệ quả thú vị là nhiều người chơi đồng hồ đang cân nhắc việc… mua sắm tại nước ngoài. Thay vì trả mức thuế gần 40% tại Mỹ, họ sẵn sàng bay sang châu Âu, đặc biệt là Paris hay Geneva, nơi giá niêm yết thấp hơn, và toàn bộ chi phí máy bay, khách sạn, ăn ở gần như được “bù lại” qua khoản tiết kiệm từ thuế. Một kỳ nghỉ đáng nhớ cộng thêm một chiếc đồng hồ trong danh sách mơ ước rõ ràng là một lời giải khả thi và hấp dẫn cho giới sưu tập.
