Vì sao có người chỉ mê những ly lager mát lạnh, trong veo, trong khi người khác lại tìm đến IPA đục mờ, nồng nàn hương hoa bia hay stout sẫm đặc, sâu vị lúa mạch? Thật ra, bia không chỉ là một thức uống mà còn là ngôn ngữ của hương vị, mùi thơm, lịch sử và bản sắc. Bảng xếp hạng những phong cách bia phổ biến nhất của Wine Enthusiast không chỉ phản ánh xu hướng thưởng bia, mà còn hé lộ những điều mà người uống thật sự kiếm tìm trong từng ngụm bia.
Tính trên toàn cầu, lager vẫn là lựa chọn kinh điển vì dễ uống, thân thiện và hợp với mọi dịp. Những thương hiệu như Budweiser, Coors Light, Corona hay Michelob Ultra đều nằm trong nhóm này. Thế nhưng, trong thế giới bia thủ công, câu chuyện lại trở nên phong phú và đa sắc hơn: từ IPA đậm hương hoa bia, ale chua nhẹ đến những mẻ bia ủ thùng gỗ đầy tầng vị, mỗi phong cách là một lát cắt của sáng tạo, truyền thống và cá tính người làm bia.
Bên cạnh hương vị, màu sắc cũng góp phần định hình “tính cách” của bia. Phổ màu trải dài từ vàng rơm nhạt của pilsner, hổ phách ấm của IPA, đến đen tuyền sâu thẳm của stout đều phản ánh loại lúa mạch được dùng cùng cường độ và cấu trúc hương vị của từng dòng bia. Những ly bia sáng màu thường mang đến cảm giác tươi mát, sảng khoái; trong khi bia tối màu lại gợi vị lúa mạch rang, ngọt caramel và chiều sâu nồng nàn, phức hợp hơn
.
Những phong cách đang lên ngôi và hồi sinh
IPA và muôn vẻ diện mạo
Nếu thế giới bia thủ công là một cuộc trò chuyện thì IPA chắc chắn là “ngôi sao chính”. Vừa đậm hương hoa bia, thơm ngát và táo bạo không khoan nhượng, India Pale Ale hiện là phong cách sôi động và sáng tạo bậc nhất. Trong dòng bia này ẩn chứa cả một phổ hương vị: vị đắng như nhựa thông của West Coast IPA, hương trái cây đục mờ của New England IPA, sự dễ uống của session IPA hay độ nặng và mãnh liệt của imperial/double IPA. Màu sắc của chúng dao động từ mật ong óng ánh đến đồng sậm, gợi mở về nền lúa mạch và cá tính của hoa bia. Mỗi biến thể là một cuộc thử nghiệm về sự cân bằng, vị đắng và hương thơm, chứng minh rằng không có công thức duy nhất nào để định nghĩa phong cách thủ công được yêu thích nhất thế giới.
Sour và wild ale
Từng là dòng bia “ngách” chỉ dành cho những kẻ tò mò, nay bia chua đang trở thành một làn sóng mới đầy hứng khởi. Berliner Weisse mang vị chua thanh mảnh và những bọt khí li ti như vệt nắng, trong khi gose lại gợi ấn tượng với chút vị mặn dịu cùng hương rau mùi thoảng nhẹ. Wild ale – loại bia lên men tự nhiên bằng các chủng men hoang như Brettanomyces lại mở ra cả một hành trình vị giác đầy ngẫu hứng: chua dịu, hăng nhẹ, đôi khi phảng phất mùi đất và gỗ ẩm. Màu sắc của chúng cũng lôi cuốn không kém, từ vàng nhạt, hồng phớt đến đỏ ngọc khi được ủ cùng trái cây. Đây là những dòng bia đánh thức trí tò mò, nơi nghệ thuật, khoa học và sự ngẫu nhiên hòa quyện, tạo nên nét quyến rũ riêng khó định nghĩa.
Farmhouse và bia ủ thùng gỗ
Những dòng farmhouse như saison hay Bière de Garde là lời tôn vinh dành cho truyền thống nấu bia nông trại châu Âu xưa. Từng được ủ thủ công để phục vụ thợ mùa vụ, loại bia này khô, cay nhẹ và mang trong mình tầng hương vị phức hợp, mộc mạc mà quyến rũ. Trong khi đó bia ủ thùng, từ stout đậm được ủ trong thùng bourbon đến wild ale trưởng thành trong thùng rượu vang, lại mở ra một thế giới sâu lắng hơn. Gam màu từ nâu hổ phách đến đen sậm phản chiếu cường độ của lúa mạch rang và dấu ấn của gỗ sồi. Những dòng bia này xóa nhòa ranh giới giữa nghệ thuật nấu bia và tinh thần làm rượu, để lại dư vị vani, gỗ và trái cây chín đen vấn vương mãi sau ngụm cuối cùng.
Tìm lối hương vị của riêng bạn
Giữa vô vàn lựa chọn, việc tìm ra “loại bia dành cho mình” đôi khi có thể khiến bạn bối rối, nhưng đó cũng chính là điều thú vị nhất. Bí quyết nằm ở việc hiểu rõ trải nghiệm mà bạn đang tìm kiếm.
Bắt đầu từ cấu trúc
Bạn muốn thứ gì đó nhẹ và giòn mát, hay đậm đà và bộc lộ cá tính? Nếu khát khao sự tươi mới, lager hay pilsner luôn là người bạn đáng tin cậy. Còn nếu muốn phiêu lưu vị giác, hãy bước vào thế giới IPA, sour hay farmhouse vì mỗi loại sẽ mở ra một chất liệu hương vị và cá tính riêng biệt.
Hãy nghĩ như khi kết hợp món ăn
Giống như rượu vang, bia sinh ra để hòa cùng nhịp sống. Một ly pilsner giòn mát có thể “làm dịu” vị cay nồng, trong khi stout mượt như nhung lại là bạn đồng hành hoàn hảo của món tráng miệng hay thịt xông khói. Ngày nay, các nhà nấu bia ngày càng táo bạo, mang trái cây, cà phê, gia vị hay sô-cô-la vào công thức, mở rộng biên giới của hương vị.
Đừng ngại điều lạ
Hãy thử một loại bia bạn chưa từng nghe đến. Saisons, gose hay wild ale có thể nghe lạ tai, nhưng chính chúng là những sáng tạo táo bạo và thú vị nhất của thế giới bia hiện đại. Mỗi phong cách bạn nếm thử sẽ thêm một lớp màu, một nốt hương mới cho bức tranh vị giác rộng lớn và đầy sắc thái của bia.
Nghệ thuật định hình bản sắc
Bia không chỉ là sản phẩm của quá trình lên men, mà nó còn là tấm gương phản chiếu văn hóa, khí hậu và tinh thần sáng tạo. Dù lager vẫn thống trị toàn cầu, làn sóng bia thủ công đã mở ra cánh cửa cho vô vàn cuộc thử nghiệm. Từ pilsner vàng óng đến stout đen sánh màu chocolate, mỗi phong cách kể lại một chương trong hành trình tái sinh không ngừng của thức uống này.
Dù bạn nhấp từng ngụm mát lạnh từ ly pint hay thưởng thức trong chiếc ly tulip tinh tế, mỗi dòng bia đều mang trong mình dấu ấn nơi nó sinh ra, màu sắc của lúa mạch và linh hồn của người tạo nên nó. Sự đa dạng về hương, vị và sắc chính là điều khiến bia trở nên vượt thời gian. Trong mỗi lần rót, có một phần truyền thống, sáng tạo và cá tính đang chờ được khám phá.
