Câu chuyện về mối liên hệ giữa Hollywood và AI không bắt đầu trên phim trường hay trong một phòng thí nghiệm ở Thung lũng Silicon. Nó bắt đầu trong một nhà kính ở Malibu, nơi Lady Gaga, đang tổ chức một bữa tiệc lấp lánh dưới ánh nến với Sean Parker, người đồng sáng lập Napster và là chủ tịch đầu tiên của Facebook. Khách khứa nhấm nháp cá vược, âm nhạc du dương từ một ban nhạc từng đoạt giải Grammy, và biển Thái Bình Dương lấp lánh ngay bên ngoài những bức tường kính. Giữa sự hào nhoáng, một cuộc trò chuyện có thể định hình lại ngành công nghiệp điện ảnh đã diễn ra.
Tại bữa tiệc có Prem Akkaraju, người bạn lâu năm và cũng là đối tác kinh doanh của Parker. Là một nhà đàm phán có mối quan hệ sâu sắc với thế giới giải trí, Akkaraju thấy mình ngồi cạnh một nhà đầu tư của Stability AI—công ty đã ra mắt Stable Diffusion, một công cụ tạo văn bản thành hình ảnh từng lan truyền chóng mắt vào năm 2022. Nhà đầu tư này tâm sự rằng Stability đang bên bờ vực sụp đổ: “Anh nên nắm bắt nó và biến nó thành AI của Hollywood”.
Đối với Akkaraju, lời chào hàng này hoàn toàn hợp lý. Hollywood đang rất cần một làn gió mới. Sản xuất phim và truyền hình đã giảm gần 40% kể từ năm 2022, do ngân sách phình to, cạnh tranh từ nước ngoài và các cuộc đình công khiến toàn bộ hãng phim bị tê liệt. AI vừa là mối đe dọa vừa là cứu cánh: một cách để đẩy nhanh quá trình sản xuất, cắt giảm chi phí và tự động hóa các công việc tẻ nhạt như rotoscoping, lồng tiếng hoặc loại bỏ microphone khỏi vô số khung hình. Về lý thuyết, AI thậm chí có thể tạo ra toàn bộ kịch bản hoặc nhân vật. Nỗi lo sợ của các đoàn phim là có thật, nhưng động lực cũng vậy. Các hãng phim đang loay hoay tìm kiếm chiến lược AI của riêng mình; các công ty khởi nghiệp như Runway, Luma và Asteria đang gấp rút cung cấp một chiến lược. Stability, nếu được tái sinh, có thể là câu trả lời cho họ.
Câu chuyện thành lập của công ty cũng khó xảy ra như sự trở lại tiềm năng của nó. Được thành lập vào năm 2020 bởi cựu quản lý quỹ đầu cơ Emad Mostaque, Stability đặt mục tiêu xây dựng “những hệ thống tạo ra sự khác biệt thực sự”. Đến năm 2022, Mostaque đã chuyển hướng sang AI nguồn mở, định vị Stable Diffusion như một giải pháp thay thế tương tự Linux cho khu vườn khép kín của OpenAI. Thành công vang dội của nó đã thu hút hàng triệu người dùng, hàng chục nghìn nhà phát triển cộng đồng và hơn 100 triệu USD tài trợ. Stability bừng sáng chỉ sau một đêm.
Nhưng Mostaque là một người có tầm nhìn xa nhưng lại gặp khó khăn trong việc quản lý. Các cựu nhân viên mô tả một công ty tràn đầy ý tưởng nhưng lại thiếu định hướng. Các vụ kiện tụng chồng chất – đáng chú ý nhất là từ Getty Images, công ty cáo buộc Stability sử dụng hàng triệu bức ảnh có bản quyền làm dữ liệu đào tạo. Sau đó, một bài báo cáo buộc tội của Forbes đã đặt câu hỏi về uy tín của Mostaque và tình hình tài chính của Stability. Đầu năm 2024, các thành viên hội đồng quản trị và giám đốc điều hành đã bỏ trốn. Các nhà đầu tư muốn ông ra đi. Vào tháng 3, chỉ vài tuần sau buổi tiệc của Gaga, Mostaque đã từ chức.
Akkaraju và Parker bước vào vị trí trống. Họ nhanh chóng tự bổ nhiệm mình làm CEO và chủ tịch và bắt đầu tái thiết Stability cho một kỷ nguyên mới. Họ quyết định rằng việc cạnh tranh trực diện với OpenAI hay Google là một việc làm ngu ngốc. Thay vào đó, Stability sẽ tập trung vào việc xây dựng các ứng dụng cho Hollywood, lấy người sáng tạo làm trung tâm. Akkaraju đã đàm phán lại các khoản nợ khổng lồ về điện toán đám mây và xây dựng lại niềm tin của nhà đầu tư. Những tên tuổi lớn, bao gồm cả đạo diễn James Cameron, đã tham gia hội đồng quản trị. Đối với một công ty từng chênh vênh bên bờ vực, đây là một bước ngoặt ngoạn mục.
Tuy nhiên, sự cạnh tranh đang ngày càng tăng tốc. Runway đã đạt được một thỏa thuận mang tính bước ngoặt với Lionsgate, cho phép công ty tiếp cận thư viện phim của hãng phim này làm tài liệu đào tạo. Luma, một đối thủ khác, báo cáo nhu cầu phim Hollywood tăng vọt. Ngay cả Asteria, được hỗ trợ bởi các cựu nghiên cứu viên DeepMind của Google và diễn viên Natasha Lyonne, cũng đang tìm kiếm các hãng phim lớn. Việc AI hóa Hollywood không còn là suy đoán nữa, nó đang diễn ra từng ngày.
Tuy nhiên, Stability vẫn có những lợi thế. Họ sở hữu Weta Digital, studio hiệu ứng hình ảnh huyền thoại đứng sau Chúa tể những chiếc nhẫn, Trò chơi vương quyền và Avatar của Cameron. Mối quan hệ đó đã mang lại uy tín cho họ với các nhà làm phim vốn luôn cảnh giác với sự can thiệp của AI. Stability bắt đầu giới thiệu các công cụ mới, chẳng hạn như máy quay ảo điều khiển bằng AI, có thể biến một hình ảnh duy nhất thành môi trường 3D có thể điều hướng. Những người kỳ cựu như Rob Legato, nghệ sĩ hiệu ứng hình ảnh từng đoạt giải Oscar, đã tham gia thử nghiệm công nghệ này. Kết quả ban đầu tuy còn khiêm tốn nhưng đầy hứa hẹn.
Trong khi đó, các đạo diễn đã bắt đầu thử nghiệm. Jon Erwin, người đang thực hiện bộ phim sử thi về kinh thánh của Amazon – House of David, đã sử dụng AI tạo sinh để dựng ra một cảnh rừng cháy vốn quá tốn kém để quay trên thực tế. Netflix thừa nhận rằng họ đã đưa cảnh quay cuối cùng do AI tạo ra vào một loạt phim gốc, quảng cáo là giúp tăng tốc độ sản xuất và tiết kiệm ngân sách. Những gì từng bị coi là cấm kỵ giờ đã trở nên được chấp nhận, thậm chí là đáng mơ ước.
Nhưng sự hoài nghi vẫn còn đó. Cảnh quay AI thường không đạt được độ phân giải và tính nhất quán cần thiết cho mục đích sử dụng chuyên nghiệp. Gần đây, Cameron chia sẻ: “Chúng ta cần khả năng lặp lại cao hơn, khả năng kiểm soát cao hơn. Chúng ta vẫn chưa đạt được điều đó”. Nhiều nhà làm phim ít lo lắng về những gì AI có thể làm ngày nay mà quan tâm hơn đến những gì nó sẽ thay thế trong tương lai. Liệu các công việc VFX cấp thấp có biến mất không? Liệu các biên kịch hay họa sĩ hoạt hình có bị thay thế bởi các thuật toán không?
Akkaraju thích xoay chuyển câu chuyện theo một hướng khác. Ông ví AI với máy ATM: từng bị các giao dịch viên ngân hàng e ngại, nhưng cuối cùng lại tạo ra nhiều việc làm hơn và mức lương cao hơn. Liệu phép so sánh đó có đúng với Hollywood hay không vẫn còn phải chờ xem.
Điều rõ ràng là AI đã thâm nhập vào ngành công nghiệp này. Từ giai đoạn tiền hình ảnh hóa đến hậu kỳ, công nghệ này đang định hình cách thức tưởng tượng và sản xuất phim ảnh. Cuộc tranh luận về việc AI có nên thuộc về Hollywood hay không không còn là lý thuyết nữa, nó đã được đề cập trong các hợp đồng, ngân sách và phòng họp. Sự ổn định. AI, từng bị coi là vô dụng, đang đặt cược tất cả vào việc trở thành trung tâm của sự chuyển đổi đó.
